O grelo é unha hortaliza que se atopa adaptada climatoloxicamente en Galiza.É da familia das Crucíferas e consumese moito na nosa terra.Ten un sabor moi peculiar e amargo. A súa orixe non está moi clara, hai quen di que é orixinaria de Europa e outros de Asia. En España cultivouse moitos anos só aquí, hoxe véndese en todos os lugares do noso país.
É comestible antes de que aparezan as flores nos seus extremos ,que é cando están moi tenros.
Os grelos que non se recollen son os que botan a flor e deles extráese a semente para o vindeiro ano.É convinte collela na lúa vella.
Son moi ricos en auga, fibra, hidratos de carbono. Teñen moita vitamina A e minerais como calcio,potasio,sodio e ferro.
Cos grelos fanse pratos típicos galegos como o "Lacón
Durante a excursión do Proxecto Interdisciplinar do 24 de marzo, un grupo de alumnos de 1º de E.S.O., chamados os Berenxenas, aproveitaron a visita a Arqueixal para facer unha entrevista a Luz, traballadora e nora dos fundadores da queixería Arqueixal.
P: Como se vos ocorreu a idea de fabricar produtos ecolóxicos? Canto tempo levades traballando na granxa?
R:Porque queriamos facer alimentos sans e respectuosos co medio ambiente. A queixería leva funcionando 20 anos pero a reconversión á produción ecolóxica fixémola no 2002.
P: ¿En que se diferenza o coidado das vacas nunha granxa normal e nunha ecolóxica?
R: Na ecolóxica non se utilizan praguicidas, herbicidas nin abonos minerais. As vacas teñen unha alimentación natural e teñen unha vida sen estres, pois saen a pacer e dentro da granxa teñen espazo para moverse, cousa que non sucede en moitas granxas convencionais.
P: Cantas vacas tedes? Cal é vosa media de produción de leite por vaca? Cantas hectáreas tedes en total?
R:Temos 30 vacas en produción e 15 becerros. A media de produción de cada va ca é de 5800 l ao ano. En canto ás hectáreas, temos 27.
P: Como munxides as vacas? Canto leite sacades en cada munguidura?
R: Munxímolas dúas veces ao día na sala de munxido, con munxidoras automáticas. Sacamos uns 250 l en cada munxidura.
P: Botádelas a pacer?
R: Sí, tódolos días. Como dixen antes, na gandería ecolóxica as vacas teñen unha alimentación natural e unha vida sen estress, por iso van pacer diariamente.
P: Canto penso lles dades? Que lles metedes na ración? Como facedes as racións, con carro ou manualmente?
R: Dámoslles uns 3 Kg de penso ecolóxico. Na ración levan pasto, herba seca, silo, e silo de millo. As racións facémolas manualmente.
P: Supoñemos que os problemas sanitarios son os mesmos que nunha granxa convencional. Neste caso, recortádelles moitas veces as unllas? Mórrenvos moitas? Que facedes con elas cando morren? Tedes problemas de mamitis?
R: Nunha granxa convencional hai moitos e na ecolóxica poucos. As unllas practicamente non llas hai que recortar, xa que saen fóra a diario. (Os problemas de unllas aparecen cando as vacas están sempre pisando sobre cemento). Non morren moitas. Cando morren lévaas un camión, como ás normais.
De mamitis temos moi poucos problemas porque estas vacas non producen demasiado leite. Canto máis intensivamente produce unha vaca durante a súa vida, máis problemas de mamitis terá.
P: Paren tódolos anos? Tedes moitas baixas nos partos?
R: Sí, paren tódolos anos, pero temos poucas baixas.
P: Que facedes cos becerros, cebádelos ou vendédelos pequenos?
R: Os machos véndense pequenos e as femias críanse.
P: Que facedes cos puríns?
R: Déixanse fermentar e despois bótanse nas praderías da explotación, cando as condicións son favorables, e sempre controlando que non estean moi concentrados para non contaminar.
P :Gústavos traballar na granxa? Cantas horas traballades ao día?
R: Sí, gústanos traballar aquí, e traballamos unhas 9 horas ao día.
P: Por que razón non vos dedicades só ao leite e tamén fabricades iogur e queixo?
R: Por tradición familiar, e por sacar un maior rendimento ao leite.
Aquí vemos os lácteos producidos na granxa, así como o envase retornable do leite.
P: Obtedes máis beneficios que se os produtos non foran ecolóxicos?
R: Sí, os produtos ecolóxicos véndense a mellor prezo e dan maior beneficio.
P: Canto beneficio lle sacades a cada litro de leite comparando co que lle pagan a calquera explotación que produza para vender a unha empresa leiteira?
R: O feito de que o leite sexa ecolóxico e ademáis o vendamos transformado, fai que o prezo se multiplique por 2,5 veces con respecto ao prezo dun litro de leite normal e sen transformar. Lóxicamente transformalo en queixo ou iogur tamén ten uns costes, pero segue compensando transformalo e producilo ecolóxico.
P: Por que facedes os envases de leite e de iogur en vidro?
R: Porque é un envase máis natural, que conserva mellor os produtos. Ademáis é facilmente reciclable e tamén reutilizable, xa que a xente que o merca devólveo baleiro e nós descontámoslles uns céntimos polo envase.
P: Cantos queixos e iogures facedes por día? Canto leite se necesita para facer un queixo de 1 Kg?
R: Facemos uns 100 queixos ao día e uns 40 iogures (de 400 ou 700 g) ao día. Necesítanse 10 l de leite para facer un queixo de 1 kg.
P: En que lugares se atopan a vender os vosos produtos?
R: En tendas especializadas en produtos ecolóxicos, como A Cova da Terra, en Lugo, e tamén no Corte Inglés e no Eroski.
P: Que é o ecoagroturismo? En que se diferenza do tursimo rural?
R: É unha modalidade de turismo rural onde hai actividades gandeiras e agrícolas ecolóxicas. O turismo rural convencional só ofrece aloxamento, pero no agroturismo os tursistas participan nas actividades agrícolas, como a recollida de patacas, a malla, o coidado dos animais...
P: Por que decidíchedes montar as casas de turismo, non vos chegaba coa granxa e a fábrica de queixo e iogur?
R: Porque é unha actividade complementaria, é dicir, outra fonte de ingresos, e ademais recupéranse casas abandonadas.
Aquí vemos varias das instalacións
e actividades do ecoagroturismo.
P: Que tipo de actividades ofrecedes aos turistas? Tedes moitos? De onde proceden?
R: As actividades que ofrecemos son roteiros de sendeirismo, elaboración de queixo e iogur, coidado das vacas, a malla, a sega... Dende que puxemos a funcionar as casas, no verán pasado, case tódolos fins de semán e pontes estivo cheo. Os turistas veñen sobre todo de Galicia, Madrid, Andalucía, Cataluña, Euskadi...Para esta Semana Santa veñen de Bilbao, Barcelona e A Coruña.
P: Cantos postos de traballo tedes en total, entre granxa, fábrica e casas de turismo?
R: Temos 8 postos de traballo en total.
P: Estades satisfeitos co voso traballo e forma de vida? Credes que se vive igual, mellor ou peor que nunha cidade?
R: Estamos moi contentos coa nosa forma de vida, e pola valoración que fai a xente dos nosos produtos e das nosas instalacións. Nós cremos que hai mellor calidade de vida no rural, máis tranquilidade e os alimentos son máis sans. Ademais demostramos que aquí se pode vivir dignamente e hai futuro e traballo para moita xente.
ENTREVISTA A MARTA, FUNDADORA DA GRANXA MARUXA
Durante a visita dos alumnos de Proxecto Interdiciplinar de 1º de E.S.O., un grupiño deles, os Amorodos, aproveitamos para facerlle unha entrevista a Marta, a fundadora da granxa.
P: Por que deixaches de vivir en Vigo e te viñeches a traballar nunha granxa de vacas? Dende cando levas traballando aquí? Por que unha granxa ecolóxica?
R: Levo dez anos aquí, dende o 2000. Viñen a Lugo a rematar a carreira de empresariais, pois me quedaban dúas asignaturas. Como meus pais tiñan casa aquí, pasaba tódolos días por diante da nosa granxa, que estaba arrendada naquel momento. Un día cruceime coas vacas que viñan de pacer e pensei que como me gustaba o campo, e o contrato de arrendamento estaba a piques de rematar, podía facerme eu cargo da granxa.
Reconvertín a granxa á gandería ecolóxica porque estou totalmente en contra do uso de pesticidas, herbicidas, transxénicos... que perxudican moito ao medio ambiente e á saúde das persoas.
P: Levas tí soa a granxa e a fábrica, ou tes socios? Cantos empregados hai en total?
R: Aínda que os primeiros anos estiven eu soa, agora somos dúas socias e tres empregados, é dicir, 5 traballadores en total.
P: Como se vos ocorreu a decoración da granxa?
R: Pois foi na época en que eu estaba aquí soa e traballaba sen parar, non podía saír de aquí. Así que foi para darlle un mellor aspecto e traballar nun entorno máis alegre e agradable para min e para a xente que me viña visitar. E porque sempre me deu moita pena o aspecto de abandono estético que teñen a maioría das granxas.
Agora teño en mente o proxecto “Arte na corte”, de montar exposicións de arte na granxa e tamén unha cafetería. Todo esto pode axudar a darlle máis vida e dignidade ao noso entorno rural.
P: Cantas vacas tedes? Cal é vosa media de producción de leite por vaca? Cantas hectáreas tedes en total?
R: Temos 55 en total, 25 en ordeño, e as outras son becerras ou vacas a punto de parir. Cada vaca produce entre 20 e 22 l diarios. Temos 20 hectáreas en propiedade e 5 arrendadas.
P: ¿En que se diferenza o coidado das vacas nunha granxa normal e nunha ecolóxica?
R: Na alimentación, que é natural, e na forma de vida das vacas. Pastan libres tódolos días, e dispoñen de moito espazo, de xeito que non viven estresadas nun espazo reducido como en moitas granxas intensivas. Ademais sacámoslles menos leite.
P: Usades moitos antibióticos para as vacas? Usades nitramón ou fertimón?
R: Non usamos apenas antibióticos. O máximo permitido polo C.R.A.E.GA. (Consello Regulador da Agricultura Ecolóxica de Galicia) é de 3 ao ano, e só se hai enfermidade, non como nalgunhas granxas intensivas, onde hai un abuso dos antibióticos, que xa se lles administran de forma preventiva. Nós nin sequera necesitamos na maior parte dos casos recurrir a esas 3 doses anuais.
Non usamos nitramón nin fertimón porque as normas da agricultura ecolóxica non o permiten, xa que produce un crecemento moi rápido da herba porque acumula moita auga nos tecidos, non porque sexa herba de mellor calidade. Ademais causan problemas de contaminación das augas e da terra. Usamos abono ecolóxico granulado, procedente de restos orgánicos, amais dos nosos puríns.
P: Por que lle poñedes música ás vacas?
R: Porque as relaxa moito e hai estudos que indican que producen máis leite debido ao seu maior benestar.
P: Canto beneficio lle sacades a cada litro de leite comparando co que lle pagan a calquera explotación que produza para vender a unha empresa leiteira?
R: Aínda no sabemos a cifra exacta, porque levamos mes e pico vendendo as galletas, pero temos moi claro que calquera produto transformado sempre está moito mellor pagado que o leite.
P: Como munxides as vacas? Canto leite sacades en cada munguidura?
R: Con máquinas, na sala de munxir.
P: Botádelas a pacer?
R: Sí, tódolos días.
P: Canto penso lles dades? Que lles metedes na ración? Como facedes as racións, con carro ou manualmente?
R: Sobre 5 kg de penso ecolóxico ao día. Na ración tamén levan silo, aparte da herba fresca do prado. As racións facémolas manualmente. Eu persoalmente estou en contra de darlles a ración con carro mezclador (onde se lle xunta todo: silo, penso, e dáselle nunha única vez ao día), xa que os rumiantes deben cortar a herba no prado e comer e dixerir lentamente. Xa sei que así non producen tanto leite, pero afórranse problemas dixestivos.
P: Supoñemos que os problemas sanitarios son os mesmos que nunha granxa convencional. Neste caso, recortádelles moitas veces as unllas? Mórrenvos moitas? Que facedes con elas cando morren? Tedes problemas de mamitis?
R: Non, as vacas ecolóxicas teñen menos problemas sanitarios. Non lle temos que cortar as unllas porque as liman contra as pedras, xa que están por fóra tódolos días. Apenas hai problemas de mamitis porque como se lle quita menos leite, teñen menos “esforzo” e moitas menos probabilidades de ter mamitis que nunha granxa convencional.
P: Paren tódolos anos? Tedes moitas baixas nos partos?
R: Practicamente paren tódolos anos. Eu xa levo asistido a 50 partos e apenas hai problemas para que as vacas pairan soas, xa que ao andar ceives teñen a musculatura fortalecida e non teñen problemas para botar fóra o becerro. En todo este tempo non tiveron nin unha soa cesárea. Aínda que a gandería ecolóxica sí permite acelerar o parto tirando polo becerro con cordas, eu estou en contra e deixo que as vacas pairan soas. Tardan máis, pero sufren menos e non teñen desgarros que logo dan problemas á hora de empreñar de novo.
Temos moi poucas baixas nos partos.
P: Que facedes cos puríns?
R: Producimos pouco purín porque as vacas case sempre están no prado. Este botámolo nos prados, pero sempre controlando a cantidade axeitada para que non haxa exceso de nitratos que cause problemas de contaminación. Para iso temos un calendario de pastoreo onde imos anotando as cantidades que botamos, días que van pastar, kg de abono ecolóxico botado, etec. Ademais anualmente analizamos o solo.
P: Vendedes ben as galletas? A canto as vendedes? Onde se poden mercar?
R: Sí, véndense moi ben, a 4 a caixa e 6 euros a bolsa. Pódense mercar na propia granxa, en Lugo, (A Cova da Terra), Lalín, Melide, Arzúa, Santiago, Ferrol, Vigo, A Coruña, Barcelona...
P: Por que se vos ocorreu facer galletas e non outro produto?
R: Porque me lembraba das galletas que facía as avoas cando era pequena, gardando a nata do leite, e do ricas que estaban. E vin que en ningún sitio de Galicia se facían nin se vendían ese tipo de galletas. E porque só de vender leite non se pode vivir, xa que o litro está moi mal pagado. Penso que hai que diversificar as actividades, que vivir de varias cousas é máis seguro que vivir só dunha.
P: Que ingredientes lles botades ás galletas a parte da nata? Tamén son ecolóxicos? De onde veñen?
R: As galletas só levan nata, fariña e azucre. A fariña ven de Albacete e o azucre de Paraguay, e ambos ingredientes son tamén de agricultura ecolóxica.
P: Gústavos traballar na granxa e na fábrica? Cantas horas traballades ao día?
R: Sí, moito. O número de horas é variable, ás veces 8 e ás veces 10 horas ou máis.
P: Estades satisfeitos co voso traballo e forma de vida? Credes que se vive igual, mellor ou peor que nunha cidade?
R: Moitísimo. Creo que se vive mellor aquí, no campo, con máis tranquilidade e de forma máis saudable. A pesar de tódalas dificultades que pasei, agora vexo o resultado do meu esforzo iso é unha satisfacción enorme. Ademáis o campo necesita que a xente xoven se quede a vivir aquí. Por iso me gusta que veñades a visitarme para que vexades que é posible vivir no rural producindo alimentos sans e ecolóxicos e con ideas orixinais. E que cando se quere algo e un insiste moito, pódese conseguir, pero sen esforzo non se consigue nada.
Cando fumos de excursión a Granxa Maruxa neses fermosos decorados que tiña a mesma granxa naceu unha becerriña que apadriñamos co nome de Láncara.Este nome débese a que fomos o primeiro centro que visitou a granxa despois deste nacemento.Esta becerriña era pinta moi bonita e simpática só que se asustou ao vernos.Esperamos que cando xa sexa maior sempre se acorde de nós como nós nos acordamos dela.Gustaríanos volver a visitala pronto.
Tiffany e Yaiza.
O dia 10 de maio déronnos a probar de postre no comedor uns iogures ecolóxicos. Tamén viñeron ao noso colexio uns señores que nos explicaromn o que era a agricultura ecoloxica, que e unha agricultura onde se producen uns alimentos que non teñen colorante, conservantes, polo tanto que son sans para a nosa saude, ademais respetan o medio ambiente e os animais. Explicaronnos a súa función, que e ir polos hortos e as granxas recollendo mostras dos seus produtos e levandoos a analizar;en caso negativo retirarianlles a etiqueta do "Consello Regulador da Agricultura Ecoloxica de Galicia" que quere decir C.R.A.E.G.A. Enseñaronnos un vídeo no que se explicaba como se producian os produtos ecolóxicos,que non levan nin pesticidas,nin estan xeneticamente modificados,por iso son bos para a nosa saude, ademais conteñen nutrientes e vitaminas e son de calidade. Para identificar un alimento ecolóxico temos que buscar a etiqueta do CRAEGA.
Silvia e Andrea
O amorodo é o receptáculo da flor da amorodeira, considerada popularmente o seu froito.
É unha fonte de vitaminas C, A e B9. É unha planta perenne que produce brotes novos cada ano. Cultívase sobre todo polo seu uso en gastronomía. úsase en réximes dietéticos dado que ten poucos glícidos.
Consómense soas ou mesturadas con azucre, azucre e viño , zume de laranxa, nata, en xeados, marmeladas e tamén en repostería.
Emprégase coma planta medicinal coas seguintes propiedades:
- Diuréticas e antirreumáticas.
- Anticolesterol.
- Antiinflamatorias.
- Astrinxentes.
- Mineralizantes.
No noso horto prantámolas en dúas parcelas. Nunha asociadas con allos e na outra con cebolas. Esto é así porque tanto allos como cebolas co seu aroma espantan os bichos que xeneran as pragas nos amorodos. Ademais, polas beiras das parcelas prantamos herbaboa e menta, que tamén estimulan o crecemento dos amorodos.
As razas ou variedades que prantamos son a Selvocho, procedente de California, e a Raíña dos Vales, procedente do Norte de España. Esta da uns amorodos pequeniños, moi semellantes aos silvestres. É a variedade máis "autóctona" que atopamos.
Normalemente estes amorodos, aínda que son máis pequenos, teñen un sabor moito máis intenso.
O 17 de maio, celébrase o Día Mundial do Reciclaxe. é un día pensado para que todos e todas tomemos conciencia da importancia que ten tratar os residuos coma corresponde e así contribuir ao cambio climático e protexer a NATUREZA.
A pataca (Solanum Tuberosum) é unha planta que pertence á familia das solanáceas. Foi descuberta fai uns 7000 anos polos habitantes do altiplano andino.
A pataca contén:
• Vitaminas
• Minerais
Beneficios:
1. É un alimento que aporta enerxía especialmente para deportistas ou persoas que fan un traballo fisico.
2. Cando as comemos fervidas ou en puré, son mais fácilmente dixeribles.
3. Teñen un efecto sobre o organismo que favorece a eliminación de toxinas e a remineralización do mesmo.
4. Pódese usar como cataplasma para queimaduras e olleiras.
Pódese preparar de varios modos: cocidas, fritidas, asadas….
Nunca se deben de comer os brotes verdes porque conteñen unha sustancia tóxica chamada “solanina”.
Só as patacas pertencentes a variedade Kennebec son patacas de Galicia.
A FRAMBOESA
A framboesa e moi aromática e o seu sabor é agre e doce.
As poucas horas de tela recollido vai perdendo o sabor .O froito é moi delicado e hai que arrincalo con moito coidado.As framboesas son moi ricas en vitamina C.
Unha taza de framboesas proporcionada o 88% das necesidades diarias desta vitamina. Tamén contén cantidades elevadas de potasio e magnesio.
As framboesas deben de comerse frescas, pero pódese utilizar en moitas recetas culinarias. Pódense consumir nos meses de Xullo, Agosto, Setembro e Outubro.
É unha planta hebácea, do xénero Petroselinum dentro da familia Apiaceae. Cultívase ampliamente por todo o mundo, como condimento culinario. Atópase en hortos, xardíns e ás veces en marxes de camiños, muros, cultivos de toda Europa e en parte de Asia.
As follas son ricas en vitamina A, B1,B2,C e D, sempre que se consuman en cru.
Unha infusión de perexil pódese usar como diurético. Os herboristas chineses e alemáns recomendan tomalo como un té para regular a tensión.
No noso horto estámolo a prantar na mesma parcela que os tomates, xa que está demostrado que o perexil estimula o crecemento dos mesmos. Esto tamén se facía de forma tradicional en moitas hortas galegas.
É unha planta medicinal que ten distintos usos:
- Colirio ocular: alivia a irritación dos ollos cansos
- Carminativa, tónica estomacal e dixestiva: favorece a dixestión, axuda a expulsar as flatulencias e abre o apetito.
Tamén se usa como condimento para dar sabor a moitos pratos como verduras, sopas, carnes, e ensaladas
Rega:
Agradece solos con algún contido de humidade. En zonas máis cálidas debe ser dada a cada oito ou dez días durante o inverno e cada dous ou tres no verán.
Variedades:
Pirixel común.
Pirixel rizado.
Paramount.
Propagación:
A plantación pódese realizar a finais de febreiro a setembro.
A xerminación é moi lenta, levando case un mes, debe ser mantida continuamente en solo húmido
Ingredientes:
2 berenxenas grandes.
1/2 litro de bechamel.
250 g. de xamón serrano.
1 cebola pequena.
1 dente de allo.
Queixo relado.
Manteiga.
Aceite.
Sal.
Preparación:
Córtanse as berenxenas lonxitudinalmente, póñense nunha bandexa de forno, sálganse, úntanse lixeiramente con aceite e enfórnanse a 180º durante 30 minutos. Mentres prepárase o recheo, facendo primeiro a bechamel. Logo refóganse a cebola e o allo moi picadiños nun pouco de aceite e, cando están dourados, incorpórase o xamón en taquiños pequenos. Refógase uns instantes, retírase e resérvase.
Sácanse as berenxenas do forno e retíraselle a pulpa cunha culler àra formar un oco. Pícase a pulpa e mestúrase co xamón remexendo ben. Este picadillo mestúrase coa bechamel e coa pasta resultante rechéanse as berenxenas. Por enriba pónselles o queixo relado e uns taquiños de manteiga . enfórnanse ata que estean gratinadas.
Nome común: Berenxena.
Nome científico: Solanum melongena
Orixe: India
É unha planta moi esixente en luminosidade e de climas cálidos e secos, soporta ben as temperaturas elevadas. Os solos máis adoitados son os francos e profundos. A mellor data para plantala e o mes de marzo. O momento para recollela é cando presenta un aspecto brillante. Cando están suaves ou marróns están demasiado maduras e saben amargas.
No noso horto xa a prantamos na parcela nº 12 xunto coas xudías, xa que parece que ambas especies se favorecen mutuamente.
As investigacións científicas das últimas décadas confirmaron o que a sabedoría popular coñecía dende hai moitos séculos: a influencia que a lúa ten no cultivo e recolleita dos productos da terra.
A vitalidade das prantas medra coa lus da lúa.Cantomáis nos achegamos á lúa chea, as prantas posúen máis forza para loitar contra parásitos e enfermidades.
A vitalidade das prantas mingua coa lúa chea, algo que fan en proveito da súa enerxía espécifica. A pranta ten menosvitalidade pero as cores e sabores son máis perceptibles.As propiedades dietéticas ou medicinais son máis pronunciadas.
É unha especie anual da familia das leguminosas. Orixinaria de América que se cultiva en todo o mundo. Existen numerosas variedades e delas consómense tanto as vainas verdes como os grans secos.
Seméntanse no mes de maio cando hai lúa vella.
No noso horto ímola prantar asociada co millo, ao igual que a faba, tal e como se facía (e aínda se segue a facer) en moitos lugares de Galicia. Deste xeito ambos cultivos se favorecen no aproveitamento de nutrientes. Ademais as xudías gabean polo tallo dos pés de millo e xa non temos que poñerlles titores.
Tamén a prantamos asociada á berenxena na parcela 12 e aos cogombros na 7.
O guisante, tamén chamado Chicharo é a pequena semente comestible da planta que se cultiva para a súa producción e dalgunhas variedades da cal , como a chamada "tirabeque" pódense consumir as peopias vainas por ser moi tenras.
As sementes(guisantes) atópanse en vainas de entre 5 a 10 cm de longo que conteñen entre 4 e 10 unidades.
Pragas:
- Polilla do guisante.
- Pulgón verde.
- Sitona.
- Trips.
Enfermidades:
- Oidio do guisante.
- Virus do mosaico.
- Antracnosis.
Tanto na agricultura como na gandería se produciu nas últimas décadas un abandono do cultivo e cría das razas autóctonas galegas e variedades locais, sendo éstas substituídas por outras máis produtivas.
Esto non sucedeu só en Galicia, senón en moitos outros lugares do mundo, o cal provocou unha gran perda de biodiversidade ou erosión xenética.
A perda de biodiversidade é un dos maores problemas ambientais cos que se enfronta a humanidade. O 2010 é o ano internacional da biodiversidade.
Cada vez existe máis preocupación nos gobernos dos distintos países por este tema, e por iso se poñen en marcha programas para evitar a extinción das especies.
Actualmente estanse a recuperar moitas das nosas razas autóctonas, tanto de prantas como de animais, salvándoas da extinción.
A continuación veredes exemplos de razas autóctonas de gando en perigo de extinción, pero que afortunadamente se están recuperando: o porco celta, a galiña de Mos, o can de palleiro e a vaca cachena.
Na Galiza podemos falar de cinco variedades de pementos autóctonos ou máis ben naturalizados:
Pemento morrón de Vilanova.
Pemento tipo Padrón: poden ser de Herbón, de Padrón ou do Salnés.
Pemento tipo Arnoia: zona de Arnoia, de Ribadavia ou de Carballo.
Pemento tipo Ourense: O Rosal, Ourense.
Pemento tipo O Couto: cultivados na comarca de Ferrolterra.
O Día da Terra é o nome dunha celebración festiva que se corresponde con dous acontecementos: o Día Internacional da Terra e o Día da Terra.
A festividade foi creada para lembrarnos a responsabilidade de coidar e protexer o planeta tras observáranse os primeiros indicios alarmantes de degradación ao que os humáns a estan a someter .
A cenoria é unha planta que posúe evidentes ventaxas para o organimo. É unha herba anual da familia das umbelíferas. Ten follas compostas e flores brancas e amarelas. A parte comestible é a raíz. É de cor vermello e laranxa.
O seu cultivo para consumo humán é moi recente. A razón é que esta planta foi orixinalmente moi velenosa. Foron os xardineiros franceses e alemáns os que por medio dunha selección de pacientes cruces neutralizaron o veleno.
Ten moitas propiedades para a vista, gracias á gran cantidade de vitamina A.
No noso horto ímolas prantar asociadas coas xudías, xa que ambas especies favorécense, aínda que a cenoria tamén vai ben coa cebola.
Aínda que case fai un mes que os meteorólogos nos anunciaron a chegada da primavera, é nestes días cando nos damos conta de que outra estación nos está a visitar, xa que os prados locen cheos de margaridas, os poucos paxaros que aínda quedan, fan os seus niños, a xente nova está alporizada e aos maiores dóennos os osos. Benvida sexa e procuremos aproveitarnos de todo o bo que nos trae, aínda que os alérxicos estén un pouco doentes.Só temos unha ao ano.
Estes días estamos a plantar cebolas no horto. É unha planta bianual pero que se cultiva como anual. As súas follas son cilíndricas, as flores dispostas en umbelas e bulbos comestibles brancos ou roxizos, tenros, picantes e dun olor penetrante. Reprodúcense por bulbos , prántanse en marzo ou abril , directamente no terreo definitivo, sen enterralos demasiado. Cando o bulbo chega ao seu tamaño máximo , arríncanse e deixanse secar nun lugar aireado.
Nós prantámolas asociadas cos amorodos (en regos alternos), xa que ambas especies se favorecen.
É unha das plantas máis bonitas das aromáticas que se usan na cociña, insustituible para moitos cociñeiros. Ten un gusto doce e fragrante,máis forte no verán, xa que o sol aumenta a súa intensidade. As flores son pequenas e brancas.É unha planta anual que crece en terreos simples, soleados e ben regados.Ten orixe oriental e foi introducida no noso país polos gregos e romanos.En Exipto empregábase como un dos compoñentes do bálsamo usado para a momificación.Para os romanos era o símbolo dos namorados.
Nós prantámola asociada aos pementos, xa que algúns estudos indican que ambas especies medran mellor estando xuntas.
A leituga é unha planta anual propia das rexións semi-tépedas, que se cultiva con fins alimentarios. Debido ás moitas variedades que existen, e ao seu cultivo en invernadoiros, podese consumir durante todo o ano. Normalmente tómase crúa.
Ten moi pouco valor nutritivo, cun alto contido de auga(90/95%), é rica en antioxidantes, mineráis como fósforo, ferro, calcio, potasio... As follas exteriores máis verdes son as que teñen maior contido en vitamina C e ferro.
No noso horto prantámolas asociadas con coles. Esta é unha asociación moi estendida de hortaliza de crecemento rápido con outra de crecemento lento. Cando a col acada o seu gran porte, é probable que xa colleitaramos as leitugas.
Os tagetes, co seu aroma, repelen aos pulgóns, e por iso os imos prantar preto das alcachofas e leitugas, que son as que máis sofren esta praga. Deste xeito evitamos usar insecticidas contaminantes.
Os pementos de Mougán son unha variedade de pementos única e exclusiva da zona de Mougán (concello de Guntín), a poucos quilómetros de aquí.
Prantando variedades locais contribuímos a conservar a biodiversidade.
...e que ricos están...Probáchelos xa?
